SHSRP

[AngelsDream]

„Oswoić” znaczy „stworzyć więzy”. Stajesz się odpowiedzialny na zawsze za to, co oswoiłeś.
— Antoine de Saint-Exupéry „Mały Książę”


Oswojenie jako proces ma na celu sprawić, by u szczurów zmniejszyły się lub całkowicie wygasiły takie reakcje na obecność człowieka lub kontakt z nim, jak strach czy agresja. Tu należy nadmienić, że strachliwość lub agresywne zachowania szczurów mogą wynikać nie tylko z nieoswojenia, ale także dojrzewania, pozycji w stadzie lub braku stada czy choroby.

Tym niemniej w toku oswojenia zanikają następujące odruchy zwierzęcia:
  atak – pozorowany lub prawdziwy
  ucieczka
  akinezja (zamieranie, nienaturalny bezruch)

Zależnie od pochodzenia szczurów możemy się spodziewać różnych problemów w toku powstawania więzi. Musimy być na te problemy przygotowani i reagować adekwatnie, stanowczo oraz z pewnością siebie.

Główną przeszkodą w oswojeniu zwierzęcia zawsze będzie nasza niepewność lub strach. Stąd najtrudniej oswaja się szczury agresywne, zwłaszcza te, które ugryzły. W takich przypadkach obawa przed ewentualnym bólem powoduje, że cofamy rękę, zachowujemy się nerwowo, tym samym wzmagając niepożądane reakcje szczura.

Czasami wskazane jest, by proces oswajania przerwać na dzień lub dwa, jeśli nie wszystko idzie po naszej myśli lub utknęliśmy w jakimś punkcie, a brak postępów powoduje frustrację.

Tak jak w przypadku łączenia szczurów z nowymi szczurami warto pracę nad oswojeniem przeprowadzać stopniowo, bez przeskakiwania kolejnych etapów, bez przyspieszania czegokolwiek na siłę. Jeśli mamy do czynienia ze szczurem bardzo strachliwym i niepewnym, zbytni nacisk na kontakt, zamiast pomóc, może spowodować efekt odwrotny do zamierzonego.

Każdego szczura należy traktować indywidualnie, obserwując jego reakcje oraz odczytując sygnały, które zwierzę będzie nam wysyłało. Metody oswajania należy dobrać do danej sytuacji, bez oczekiwania, że kolejne punkty to odgórna ramka, na którą każdy szczur musi zareagować w określony sposób i w wyznaczonym czasie.

Z czego to wynika?
Na charakter i jednocześnie zachowanie każdego szczura składają się następujące czynniki:
  jego pochodzenie, czyli genetyka
  cechy osobnicze, charakterystyczne dla każdego szczura
  socjalizacja i doświadczenia: bodźce od najwcześniejszych godzin po urodzeniu, wczesny kontakt z człowiekiem, zachowanie matki oraz szereg rzeczy, z którymi dany szczur już się zetknął lub nie
  otoczenie
  zachowania właściwe dla stada, w którym żyje dany szczur

Dlatego przeciętnie najtrudniej oswaja się szczury zakupione w sklepach zoologicznych, od przypadkowych rozmnażaczy bądź w hodowlach karmowych. Natomiast szczury z zarejestrowanych hodowli, jako że ich start jest dużo lepszy, właściwie nie wymagają dodatkowego oswajania. Podobnie rzecz ma się ze szczurami wydawanymi do adopcji przez doświadczone osoby. Nawet jeśli zwierzęta te nie mają najlepszego pochodzenia, socjalizacja od pierwszej doby ich życia działa na korzyść, a w późniejszym czasie wyraźnie owocuje pozytywnymi zachowaniami.

Bez względu na okoliczności powołania na świat naszych szczurów, ich usposobienie czy inne czynniki, warto znać poniżej podane sposoby oswajania, by umieć ze swoimi podopiecznymi stworzyć jak najlepszą, wartościową dla obu stron więź.

 Jeśli Twój szczur jest agresywny, próbuje gryźć lub gryzie, postaraj się rozpoznać sytuacje powodujące jego agresję i na początku konsekwentnie ich unikaj. Każdy przypadek pogryzienia będzie nasilał zachowanie, więc ważne jest, by nie prowokować konfrontacji. W przypadku, w którym do ugryzienia jednak dojdzie, staraj się nie cofać ręki, nie wyrywać jej, by nie utrwalać schematu: szczur gryzie, człowiek się wycofuje. Jednym z rozwiązań jest tu zastosowanie rękawic, by osłabić siłę ugryzień, a jednocześnie wzmocnić pewność siebie osoby oswajającej agresora. Pamiętaj, by postępować konsekwentnie i staraj się nie okazywać strachu. Nie złość się, nie obrażaj na szczura, nie działaj impulsywnie, ale rozsądnie i spokojnie. Nie przesadzaj z dominowaniem oraz wszelkim przymusem, jeśli nie masz pewności, że to absolutnie konieczne.

 Kluczowe w stworzeniu więzi ze szczurami jest to, by stado rozpoznawało zapach opiekuna jako przyjazny, własny. Można tu skorzystać z prostego pomysłu: przygotowujemy starą, spisaną na straty, bawełnianą koszulkę, w której chodzimy przez dzień lub dwa (albo śpimy w niej, bez znaczenia), po czym taki znoszony ciuch wkładamy szczurom do klatki. Dzięki temu szczury będą obcować z naszym zapachem, aż potraktują tę woń jako naturalną dla swojego otoczenia.

 Innym sposobem na oswojenie z zapachem jest wyjmowanie szczura lub szczurów z klatki i sadzanie na sobie lub pod bluzą. To niejako wymuszony kontakt, więc możemy spodziewać się prób powrotu do klatki, dużej ilości stresowych kup, ale równie dobrze może okazać się, że mamy szczury, dla których takie okoliczności nie są niczym nowym lub strasznym i w efekcie zwierzęta postanowią przykładowo uciąć sobie drzemkę.

 Pomocne w oswojeniu mogą być też smakołyki. Zwłaszcza karmienie szczurów z łyżeczki czymś, co szczur będzie musiał wylizywać, czego nie da się zabrać, takim produktem są np. wszelkiego rodzaju musy, dania dla niemowląt czy jogurty.

 Znacząco na proces oswajania wpływa spędzany ze szczurami czas. Istotne jest, by nieoswojonych zwierząt NIE PUSZCZAĆ luzem na pokój. Usiądźmy ze szczurami na łóżku, czytając książkę czy słuchając muzyki. Niektórzy w tym celu zabierają szczury ze sobą do łazienki i siadają z nimi w pustej, suchej wannie. Tu rozwiązań jest tyle, ile osób i szczurów. Jeśli pozwolimy nieoswojonemu zwierzęciu na zbyt swobodną eksplorację, ryzykujemy tym, że zaszyje się w jakimś kącie i będziemy mieć problem z jego wywabieniem. Sam proces łapania wpłynie negatywnie na oswojenie szczura.

 Szczury najlepiej uczą się od innych szczurów. Jeśli choć część naszego stada jest dobrze oswojona i przyjaźnie nastawiona do nas i świata, mniej oswojone szczury najprawdopodobniej będą się uczyć od pozostałych.

 Zwracaj uwagę na takie zachowania jak: drżenie, zamieranie w bezruchu, puszenie sierści, szczękanie zębami, popiskiwanie – to najczęstsze objawy nasilonego stresu u szczura. Staraj się wyciszyć, uspokoić, nie rób gwałtownych ruchów, mów cicho i powoli. Rób tak, by nie nagradzać szczura za strach. Pokazuj zwierzęciu, że masz dobre zamiary. W pewnym momencie powinna wygrać naturalna dla szczurów ciekawość świata.


Jeśli masz jakieś pytania, nie wahaj się ich zadawać!

Przebieg i skuteczność oswajania będą rzutowały na więź, jaką szczur stworzy z Tobą, a Ty z nim.

Pamiętaj także, że ewentualne błędy w oswajaniu zawsze można naprawić rzetelną, cierpliwą pracą. Jednak, każdy szczur jest trochę inny, i nie oczekuj, że nerwowe, pobudliwe zwierzę stanie się automatycznie spokojne oraz cierpliwe. Zaakceptuj swoje szczury, a one na pewno się odwzajemnią.

Autorką artykułu jest Żaneta Lewandowska angelsdream@o2.pl
Autorka nie wyraża zgody na kopiowanie treści artykułu i jego edycję.